روغن زرد گاوی وخاصیت های آن

روغن زرد گاوی، که در زبان فارسی به آن ساری یاغ یا روغن حیوانی نیز گفته میشود، از کره حاصل از شیر گاو تهیه میشود و در طب سنتی و آشپزی ایرانی جایگاه ویژهای دارد. این روغن به دلیل ترکیبات مغذی و خواص درمانی متعدد، از گذشته تا امروز مورد توجه بوده است. در ادامه، خواص دارویی و کاربردهای روغن زرد گاوی بر اساس اطلاعات موجود و منابع معتبر بررسی میشود:
ترکیبات فعال روغن زرد گاوی
روغن زرد گاوی حاوی:
- اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع: مانند اسید بوتیریک (بوتیرات)، اسید لینولئیک مزدوج (CLA)، و اسیدهای چرب امگا-۳.
- ویتامینهای محلول در چربی: شامل ویتامینهای A، D، E و K.
- آنتیاکسیدانها: که به کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکنند.
- عدم وجود لاکتوز و کازئین: به دلیل حذف مواد جامد شیر در فرآیند تولید، برای افراد حساس به لاکتوز مناسب است.
خواص دارویی روغن زرد گاوی
1. تقویت سیستم ایمنی:
- روغن زرد گاوی به دلیل دارا بودن ویتامینهای A، D، E و K، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد. این ویتامینها به عملکرد بهتر قلب، مغز و استخوانها کمک میکنند.
- خاصیت ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد باکتریایی آن به پیشگیری از عفونتهای خفیف کمک میکند.
2. بهبود سلامت گوارش:
- حاوی اسید بوتیریک است که به بهبود هضم، کاهش التهاب دستگاه گوارش و درمان بیماریهایی مانند کولیت زخمی و بیماری کرون کمک میکند.
- مصرف روغن زرد گاوی (1-2 قاشق چایخوری با شیر گرم قبل از خواب) میتواند به درمان یبوست کمک کند.
3. سلامت قلب و عروق:
- این روغن کلسترول خوب (HDL) را افزایش داده و کلسترول بد (LDL) را کاهش میدهد، که به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک میکند.
- به دلیل خاصیت رقیقکنندگی، از غلظت خون و انسداد عروق جلوگیری میکند.
4. تقویت استخوانها:
- ویتامین D و K موجود در روغن زرد گاوی به جذب کلسیم و پیشگیری از پوکی استخوان کمک میکند.
- برای رشد کودکان و تقویت استخوانها بسیار مفید است.
5. خواص ضدالتهابی و ضدسرطانی:
- اسید بوتیریک و CLA موجود در روغن زرد گاوی میتوانند التهابات بدن را کاهش داده و رشد تومورهای سرطانی را مهار کنند.
- در طب آیورودا، از این روغن برای درمان التهابات و سوختگیهای پوستی استفاده میشود.
6. سلامت پوست و مو:
- روغن زرد گاوی به دلیل خاصیت آبرسانی و آنتیاکسیدانی، پوست را نرم و مرطوب نگه میدارد و به درمان سوختگی، جوش و لکههای پوستی کمک میکند.
- ماسک روغن زرد با آرد نخودچی و آب (3 بار در هفته به مدت 20 دقیقه) میتواند پوست را روشن و درخشان کند.
- مصرف مداوم آن همراه با غذا (مثلاً با برنج) به تقویت و رشد مو کمک میکند.
7. بهبود سلامت کبد و طحال:
- روغن زرد گاوی به پاکسازی کبد و طحال کمک کرده و برای درمان کبد چرب و رفع انسداد مجاری این اعضا مفید است.
8. تقویت هورمونهای زنانه:
- در طب سنتی، برای درمان خشکی واژن (ناشی از کاهش استروژن) و تقویت تخمدان و رحم توصیه میشود. میتوان از آن بهصورت شیاف یا پماد موضعی استفاده کرد.
9. مناسب برای افراد حساس به لاکتوز:
- به دلیل حذف لاکتوز و کازئین در فرآیند تولید، برای افرادی که به محصولات لبنی حساسیت دارند، بیخطر است.
10. تقویت مغز و اعصاب:
- مزاج گرم و تر روغن زرد گاوی به رفع افسردگی، کسالت و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک میکند.
کاربردها در طب سنتی
- در طب سنتی ایرانی، روغن زرد گاوی مزاج گرم رو به اعتدال دارد و برای افراد با مزاج سرد و تر مناسب است. هرچه روغن کهنهتر باشد، حرارت آن بیشتر و رطوبت آن کمتر میشود.
- برای درمان بیماریهای ناشی از غلبه بلغم (مانند روماتیسم، سکته مغزی و عدم تمرکز) در ترکیب با داروهای گیاهی مانند طریفل (هلیله، بلیله و آمله) استفاده میشود.
- برای تسکین سرفه خشک، درد مفاصل و لثههای ملتهب (با قرقره کردن) توصیه میشود.
کاربردهای آشپزی
- نقطه دود بالا: با نقطه دود حدود 250 درجه سانتیگراد، برای سرخ کردن و پختوپز مناسب است.
- جایگزین سالمتر برای کره در صبحانه یا افزودن طعم به غذاها (مانند برنج و خورشت).
- عطر و طعم آن به نوع تغذیه دام بستگی دارد؛ دامهایی که از گیاهان معطر مراتع (مانند کرمانشاه یا شمال خراسان) تغذیه میکنند، روغن خوشبوتری تولید میکنند.
نحوه تهیه روغن زرد گاوی
- از کره محلی (تهیهشده از دوغ در مشک) یا کره خامهای گاو تولید میشود.
- کره را با حرارت ملایم گرم میکنند تا آب و مواد جامد شیر تبخیر شود و روغن خالص باقی بماند. این فرآیند باعث حفظ مواد مغذی و افزایش ماندگاری روغن میشود.
مقدار مصرف و احتیاطها
- مقدار مصرف: روزانه 1-2 قاشق چایخوری (حدود 7.9 گرم چربی و 112 کالری در هر قاشق سوپخوری) در رژیم غذایی 2000 کالری توصیه میشود.
- افراد مسن: در طب سنتی، مصرف روغن زرد در شب برای افراد بالای 50 سال توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث افزایش حرارت بدن شود.
- کیفیت: از روغن زرد اصل و خالص استفاده کنید، زیرا محصولات تقلبی ممکن است حاوی روغنهای هیدروژنه باشند که برای سلامتی مضرند.
- مصرف بیش از حد: مصرف زیاد (بیش از 16 گرم چربی اشباع در روز) ممکن است خطر بیماریهای قلبیعروقی را افزایش دهد.
- نگهداری: در جای خشک و خنک نگهداری شود. در دمای پایین جامد و در دمای بالا مایع میشود.
تفاوت با سایر روغنهای حیوانی
- روغن گوسفندی: عطر تندتری دارد و کلسترول بالاتری نسبت به روغن گاوی دارد.
- روغن شحم گاوی: از چربی اطراف قلوهگاه گاو تهیه میشود و عطر، طعم و خواص متفاوتی دارد.
- روغن کرمانشاهی: همان روغن زرد گاوی است و تفاوت آن تنها در شهرت منطقهای (کرمانشاه) است، نه در روش تولید یا خواص.
نکات تکمیلی
- مزاج: گرم و تر، مناسب برای افراد با مزاج سرد.
- کیفیت: روغنهای تهیهشده از دامهایی که در مراتع معطر (مانند کرمانشاه یا کلات) چرا میکنند، عطر و طعم بهتری دارند.
- تقلب: به دلیل قیمت بالا، تقلب در روغن زرد گاوی رایج است. روغن اصل عطر لطیف و رنگ زرد طلایی دارد.
- برای خرید روغن زرد گاوی (ساری یاغ تبریز) ((کاملا اصل)) به صفحه (خرید محصول) مراجعه کنید ویا برای دریافت اطلاعات بیشتر به صفحه (تماس باما) مراجعه کنید.

دیدگاه خود را بنویسید